Ostrzyce

Kolejni mieszkańcy Ostrzyc.

Gustav Kurmutz, urodzony 7 marca 1885 roku w Altreben (Chwalim), zmarł 22 października 1936 roku w Ostritz (Ostrzyce), ewangelik, mieszkaniec Ostrzyc, żona Martha z domu Mirus, wzięli ślub dnia 25 maja 1920 roku w Ostrzycach, Martha urodzona 31 maja 1897 roku, gospodyni domowa;
ojciec Marthy:
Heinrich Mirus, z zawodu przewoźnik, urodzony 24 września 1851 roku w Ostrzycach, zmarł 25 stycznia w Ostrzycach,
ojciec Heinricha:
Johann Georg Mirus, urodzony1810 r. w Ostrzycach, zmarł tamże w 1879 roku, był osadnikiem, z zawodu przewoźnik (woźnica),
żona Johanna:
Anna Dorothea Gollmis, urodzona w 1815 roku w Ostrzycach, zmarła tam w 1879 roku.

Trochę statystyki...

Ostrzyce ( Ostritz) w roku 1933 liczyły 397 mieszkańców, a w roku 1939- 350.

Spis mieszkańców Ostrzyc z r. 1945:


Awege,August
Bänsch,Paul
Bänsch,Robert
Beutler,Wilhelm                   rolnik
Blümke                             rencista, później mieszkał z p. Gramske
Blümke,Hugo                     właściciel gospody, rolnik
Bogatzki                           wdowiec, rencista
Bratke
Buchwald                          murarz, rolnik
Buschko,Vinzent                strażnik
Dünnebier                        pracownik ubojni
Enge,Ernst                        rolnik
Engert,Paul                       rolnik i rzeźnik
Förster,Auguste
Gähle,Gustav                   rolnik
Gladis,Ernst                     rolnik i sołtys
Gogol,Karl                        rolnik
Gogol,Pauline                  rencista
Gross,Karl                       rolnik
Handtke,Paul                  rolnik
Hecker,Martha                robotnica
Heckert,Paul                   rolnik
Hirte,Albert                     robotnik ziemski
Hirte,Albert                     mistrz murarski
Hirte,Karl                         rolnik
Hirte,Marie                      rolniczka, wdowa wojenna 
Hirte,Otto                        jego syn
Hoffmann                       młynarz
Hoffmann,Albert              robotnik ziemski
Hoffmann,Hand
Irmler                           robotnica,stróż nocny
Irmler,Fritz                    rolnik
Irmler,Karl                     rencista
Kadach,Ernst                 rolnik
Kadach,Paul                  rolnik
Katzorke,Karl                 robotnik ziemski
Katzorke,Marie               rolnik
Katzorke.Wilhelm            meliorant
Klose,Ernst                     rolnik
Knorr,Ernst                     rolnik
Knorr,Friedrich                 rolnik
Knorr,Herrmann                rolnik
Krapp,Paul                      z zagranicy
Kretschmer,Friedrich        rolnik
Kuberne,Friedrich              rolnik i weterynarz
Kuberne,Karl                    rolnik
Kubke,Robert                   rolnik
Kuhnert,Robert                 murarz
Kurmutz,Gustav               rolnik
Kurzer,Paul                      rolnik, wcześniej zamieszkały w Schwendt z Bertą 
Kurzmann,Albert               rolnik
Laubsch?                     
Lehrer Habermann  Kl.1-4    w szkole
Lehrer Kallauke 1-4  
Lehrer Lämke,Karl Kl.5-8 
Liepelt,Ernst                     robotnik ziemski
Löchel                             mistrz malarski
Löchel,Friedrich                 rolnik
Maracke,Heinrich                inspektor pocztowy
Maracke,?                         mieszkał we dworze,żona z domu Rau,  

Materne,Ferdinand             rolnik
Matiske,Reinhold                rolnik
Mattschoß,Heinrich            karczmarz
Menze/Schulze,Ernst           rolnik
Mirus,Karl                         robotnik ziemski
Mirus,Wilhelm                    rolnik
Mischke
Peters,Ernst                     rolnik
Petras,Herrmann               rolnik
Petras,Pauline                  rolnik
Petras,Robert                   rolnik
Petras,Wilhelm                  robotnik
Pipke,Adolf                      rolnik
Pratz                              handlowiec
Psille,Ferdinand                rolnik
Radomi,Karl                     robotnik
Radomi,Robert                 murarz
Reschke
Richter,Albert                  rolnik
Riester,Karl                     rolnik
Rohr,Wilhelm                    rolnik i elektryk
Schirmer                        praczka
Schmidt,Gustav               kowal i rolnik
Schön,Herrmann               rolnik
Schulz,Friedrich                rolnik
Schulz,Robert                  szewc
Schwandt,Emil                 siodlarz
Spieß,Wilhelm                  rolnik
Steinbuch,Karl                 rolnik, kołodziej, wynajem kwater
Surek,August                   rencista wojenny
Tschammer,Karl               rolnik
Wabersitzki                    robotnik
Wabersitzki                    rolnik
Weinert                          rencista rolny
Wenzel,Karl                     robotnik
Werner,Herrmann             rzeźnik, towary kolonialne, poczta
Zirbke,Friedrich                robotnik

Jeszcze o ostrzyckim pomniku wojennym.

Uważałem ten temat za zamknięty, ale w ostatnim czasie natknąłem się na bardzo ciekawy materiał źródłowy, dotyczący wspomnianego pomnika.
W Ostrzycach znane są pozostałości po pomniku wojennym ku czci żołnierzy z tej miejscowości poległych na frontach I wojny światowej w latach 1914-1918.
Na poniższych fotografiach :
Uroczystość odsłonięcia pomnika ( twórcą monumentu był Ernst Spieß).
Wygląd pomnika w 1924 roku.
Płyta z nazwiskami poległych ( niestety, mało czytelna).



 

 

 

 

 








 

 

 

 

 

 

 

 








 

 

 

 

 

 

 

 

 

Napis na pomniku brzmiał: "Ku pamięci naszych żołnierzy poległych w latach 1914-1918, społeczeństwo i członkowie towarzystwa wojennego w Ostrzycach."

I jeszcze chyba najważniejszy tekst- spis nazwisk zołnierzy poległych, będących mieszkańcami ówczesnych Ostrzyc:

Nazwiska poległych:

stopień
Nazwisko
imię
data urodzenia
data śmierci i miejsce
jednostka wojsk.
Musk.
BLANSCH
?
30.09.1887
10.10.1915 Westen
?
Musk.
BUCHWALD
Hermann
10.04.1892
13.5.1916 Westen
?
Serg.
FRANZ
Friedrich
14.08.1890
14.9.1918 Westen
Bat. 115
Res.
GLADIS
Wilhelm
23.01.1887
4.3.1915 Osten
R. Alex ?
Musk.
GOGOL
Wilhelm
31.12.1895
30.9.1915 Westen
Inf. Reg. 82
?
GROSS
Hermann
11.07.1885
8.7.1918 Osten
? Reg. 18
Musk.
HECKER
Ferdinand
25.07.1893
11.7.1916 Westen
Res. Inf. Reg. 212
Ers. Res.
HECKER
Hermann
12.02.1885
21.10.1916 Westen
?
Landst.
HOFFMANN
Karl
21.09.1876
27.11.1917 Westen
Res. Reg. 5
Gren.
IHMKE
Fritz
01.04.1889
16.11.1918 Westen
?
Musk.
KATZORKE
Karl
19.01.1892
18.5.1915 Osten
Inf. Reg. 27
Ers. Res.
KLOS
Hermann
29.08.1889
5.5.1917 Westen
Res. ? 315
Gren.
KNORR
Hermann
05.06.1897
27.4.1917 Westen
?
Gren.
KNORR
Wilhelm
14.01.1892
13.3.1915 Westen
?
Uffz.
KUNERT
Adolf
11.04.1884
17.5.1917 Westen
Res. Inf. Reg. 359
?
KURZMANN
Waldemar
17.01.1899
23.7.1918 Westen
Feld Reg. 39
Landst.
MARAKE
Wilhelm
18.07.1880
4.2.1915 Osten
Inf. Reg. 2
Obergefr.
MIRUS
?
21.07.1895
15.11.1918
?
Gefr.
MIRUS
Fritz
11.11.1892
18.10.1917 Westen
? 9
Musk.
PETRAS
Hermann
10.11.1897
17.3.1915 Westen
Inf. Reg. 82
Res.
PSILLE
Ernst
11.05.1899
1.6.1918 Westen
Inf. Reg. 36
Schüt.
PSILLE
Robert
11.02.1896
27.9.1918 Westen
Kür. Reg. 19
Schü.
ROOCK
Paul
13.10.1894
23.6.1915 Osten
Res. Inf Reg. ?
Uffz.
ROOK
Fritz
21.02.1890
2.10.1914 Westen
Inf. Reg. 14
Res.
ROOK
Robert
09.04.1889
28.2.1915 Westen
Inf. Reg. 20
Gefr.
ROOK
Wilhelm
02.08.1890
3.4.1915 Westen
Inf. Reg. ?
Musk.
SCHIRMER
Karl
10.12.1899
22.7.1918 Westen
Inf. Reg. 24
Res.
SCHMIDT
Ernst
19.04.1889
25.10.1918 Westen
Inf. Reg. 52
Uffz.
SCHOE ?
Ernst
12.01.1883
14.7.1915 Osten
?
Gefr.
SCHÖPKE
Adolf
18.09.1891
22.8.1914 Westen
Res. Inf. Reg. 3
Uffz.
SCHWEIDT
Willi
05.02.1891
11.7.1917 Westen
? Reg. 41
Musk.
SPIEß
Robert
17.01.1896
21.3.1918 Westen
Inf. Reg 21
Musk.
TSCHAMMER
Arthur
09.01.1899
27.5.1918 Westen
Inf. Reg 24
Matr.
ZIRBKE
Ernst
26.08.1893
24.1.1915 Sk
Ms ?
Res.
ZIRBKE
Heinrich
08.03.1888
23.8.1914 Westen
Res. Inf. Reg. 50

Ostrzyckie osobliwości.


Być może tytuł tego artykułu jest trochę wyolbrzymiony, ale podkreślam, teraz. Chciałbym zaprezentować Wam kilka zdjęć dostarczonych mi przez Szymona, za co mu w tym miejscu serdecznie dziękuję.
Przy okazji mam też prośbę do moich Czytelników- jesli macie w swojej okolicy jakieś ciekawostki a może ciekawe wiadomości o przeszłości waszej okolicy, napiszcie do mnie lub dajcie znać. Ten blog jest przecież dla miłośników historii i przeszłości naszego regionu, możemy tworzyć go razem przy moim skromnym udziale...
Wracając do Ostrzyc- jeżeli rozpoznajecie na tych zdjęciach znajome miejsca i obiekty, a wiecie coś o ich dawnym przeznaczeniu czy ich historii, napiszcie do mnie.





Pozostałe fotografie postaram się umieścić w galerii " Ostrzyce".

O ostrzyckim pomniku wojennym.


  W tym samym wydawnictwie ( Dawid Kotlarek- "Krajobrazy Lubuskie") znajdujemy bardzo ciekawy opis uroczystości związanej z odsłonieciem pomnika ofiar I wojny swiatowej w tej miejscowości.
" Ostrzyce początkowo należały do rodziny von Troschke, następnie Diebitschów i Reussów. Zachowały sie tu jeszcze budynki dawnej poniemieckiej szkoły i domu nauczycielskiego. Latem 1924 roku odsłonieto tu pomnik ofiar I wojny światowej. Powstał dzięki staraniom gminy przy współudziale stowarzyszenia kombatantów wojennych (Kriegerverein) i wsparciu księcia Henryka Reussa. Na dzień odsłonięcia pomnika wieś przyozdobiono girlandami i innymi dekoracjami. Na uroczystość zaproszono przedstawicieli sąsiednich wsi., którzy byli witani muzyką już na granicach miejscowości. Kombatanci wcześniej przećwiczyli musztrę i na czas ceremonii zaprezentowali sie z bronią, w mundurach polowych i stalowych hełmach. Odśpiewano pieśni patriotyczne i wygłoszono wiele przemówień. Zabrał głos także sam książę. "Zemsta, zemsta i jeszcze raz zemsta" wypowiedziane słowa dobitnie odzwierciedlały nastroje panujące w ówczesnych Niemczech.
Po 1945 roku pomnik na długie lata zniknął, a w jego miejscu pozostało tylko kilka kamieni. Do niedawna. Dziś znów można zobaczyć płyty upamietniające niemieckie ofiary tamtej okrutnej wojny, która przecież pochłonęła tysiące istnień ludzkich po wszystkich stronach konfliktu."

Wreszcie udało mi się sfotografować pamiątkowy głaz odnaleziony w Ostrzycach, tzw. Kriegerdenkmal. Niewtajemniczonym wyjaśniam, że przed wojną niemal w każdej miejscowości znajdowały się takie pomniki, czy obeliski. Były one poświęcone żołnierzom z poszczególnych miejscowości, którzy brali udział w I wojnie światowej i zginęli na różnych frontach. Dla uczczenia ich pamięci stawiano takie obeliski w centralnych miejscach  tych miejscowości. Przykładowo- obelisk w Smolnie znajdował się na miejscu dzisiejszego krzyża naprzeciw kościoła. Zresztą wspomniany krzyż jest fragmentem tego obelisku. Na górze umiejscowiony był krzyż szerokoramienny, podobny do naszego harcerskiego krzyża. O stopnie oparta była biała wapienna tablica z nazwiskami żołnierzy ze Smolna. Niestety, tablica zaraz po wojnie została zniszczona.
Na szczęście pozostały podobne obeliski w takich miejscowościach jak Okunin, czy ostatnio Ostrzyce. Zaprezentuję wam fotografie obelisku w Ostrzycach, mam nadzieję, że za jakiś czas ten pamiątkowy głaz zostanie umieszczony na postumencie, co nastąpi zapewne za jakiś czas. Nie chciałbym, aby ktoś pomyślał,że gloryfikuję Niemców. Trzeba jednak stwierdzić, że mieszkali tu przez kilkaset lat i oddajmy im to, co należne. Jeśli jest szansa na poznanie historii tych ziem, to róbmy to bez oglądania się na narodowość. Dla mnie takie pomniki, czy obeliski są świadectwem historii i w tym kontekście należy je postrzegać i szanować. Pamiętajmy- tak jak my będziemy pamiętać o wszystkich zmarłych, obojętnie, czy to będą Polacy czy Niemcy, tak będziemy postrzegani przez inne narody Europy. Żyjemy w zjednoczonej Europie i naszym ludzkim obowiązkiem jest chronić wszystkie świadectwa historii przed zagładą i zapomnieniem...

 


 

Emigranci z Ostrzyc do Australii.


Oto kilka osób z rodziny Gogell z Ostritz (Ostrzyce), które wyemigrowały do Australii w 1847 roku:

Gogell Friedrich, lat 38, farmer
Gogell Marie Elizabeth, lat 35, żona
Gogell Wilhelm, lat 12, syn
Gogell Carl, lat 8 , syn
Gogell Marie Elisabeth, lat 26, szwagierka

-------------------------------------------------------------------------------------------------

W spisie nauczycieli  powiatu sulechowskiego, znalazłem kilka osób z XVIII- wiecznych Ostrzyc:

Matthias Boehme  - rok 1742
Gottfried Losch    - rok 1713 
Johann Mattiske   - rok 1741

Ostrzyce- sąsiednia wieś.


Wpisy o Ostrzycach.

Nie sposób pisząc o historii Smolna nie wspomnieć o Ostrzycach. Ta wieś przez setki lat była blisko związana ze Smolnem i dlatego tez postanowiłem pisać o jej historii w moim blogu. Poza tym, z tego  co się orientuję, to nie ma chyba strony czy bloga o tej miejscowości. Szkoda,że nie jest tak, iż każda miejscowość w naszym regionie ma swoja stronę. Kto wie, może kiedyś tak będzie?
Pierwsze zapiski o mieszkańcach Ostrzyc, jakie znalazłem:
Ostrzyce-Ostritz:

Gogoll Martin, ławnik sądowy, 1784
Schultze ?           1798
Grabasch Michael, ogrodnik,     1785
Klose ?                                            1791
Kuberne Michael, karczmarz,    1785
Materne ?  ławnik sądowy,        1785
Mirus Hans,                                   1785
Philipp Maria,                                1793
Rocke Andreas,                             1791
Rocke Georg, ogrodnik,               1780
Rocke Martin,                                1780
Thomas ?   nadleśniczy               1780
Boehme Matthias, nauczyciel    1740
Losch ?  nauczyciel                       1713
Mathiske Johann,                          1741

Dołączam kartkę pocztową z Ostrzyc, które przed wojną miały nazwę Ostritz. Myślę, że niektórzy z nas rozpoznają te obiekty.


 

Wykaz mieszkańców dawnych Ostrzyc- Ostritz:

Dymke Ostritz Züllichau-Schwiebus,Nm. 1620 1730
Fechner Ostritz Züllichau-Schwiebus,Nm. 1630 1680
Feister Ostritz Züllichau-Schwiebus,Nm. 1615 1725
Gagoll Ostritz Züllichau-Schwiebus,Nm. 1734 0
Garwaß Ostritz Züllichau-Schwiebus,Nm. 1680 1710
Garwohnen Ostritz Züllichau-Schwiebus,Nm. 1690 1720
Garwon Ostritz Züllichau-Schwiebus,Nm. 1690 1720
Gladiß Ostritz Züllichau-Schwiebus,Nm. 1625 1675
Gladiß Ostritz Züllichau-Schwiebus,Nm. 1714 0
Harnisch Ostritz Züllichau-Schwiebus,Nm. 1640 1700
Hirte Ostritz Züllichau-Schwiebus,Nm. 1888 1945
Hochauf Ostritz Züllichau-Schwiebus,Nm. 0 0
Huckauff Ostritz Züllichau-Schwiebus,Nm. 1759 0
Jabs Ostritz Züllichau-Schwiebus,Nm. 1931 0
Kadach Ostritz Züllichau-Schwiebus,Nm. 1650 1735
Kage Ostritz Züllichau-Schwiebus,Nm. 1680 1730
Katzorke Ostritz Züllichau-Schwiebus,Nm. 1620 0
Katzorke Ostritz Züllichau-Schwiebus,Nm. 1700 1775
Kloß Ostritz Züllichau-Schwiebus,Nm. 1670 1750
Kozorke Ostritz Züllichau-Schwiebus,Nm. 1700 0
Krapp Ostritz Züllichau-Schwiebus,Nm. 1931 0
Kringel Ostritz Züllichau-Schwiebus,Nm. 1854 0
Kube Ostritz Züllichau-Schwiebus,Nm. 1660 1690
Kube Ostritz Züllichau-Schwiebus,Nm. 1854 0
Kuber Ostritz Züllichau-Schwiebus,Nm. 1660 1690
Kuberne Ostritz Züllichau-Schwiebus,Nm. 1687 1716
Kurtzmann Ostritz Züllichau-Schwiebus,Nm. 1615 1720
Kurtzmann Ostritz Züllichau-Schwiebus,Nm. 1650 1673
Kurtzmann Ostritz Züllichau-Schwiebus,Nm. 1731 0
Kurzmann Ostritz Züllichau-Schwiebus,Nm. 1731 0
Materne Ostritz Züllichau-Schwiebus,Nm. 1650 0
Materne Ostritz Züllichau-Schwiebus,Nm. 1725 0
Mroß Ostritz Züllichau-Schwiebus,Nm. 1667 1677
Mross Ostritz Züllichau-Schwiebus,Nm. 1710 1730
Preuße Ostritz Züllichau-Schwiebus,Nm. 1670 1730
Protz Ostritz Züllichau-Schwiebus,Nm. 1660 1718
Radomm Ostritz Züllichau-Schwiebus,Nm. 1630 1680
Radomny Ostritz Züllichau-Schwiebus,Nm. 1600 1680
Rake Ostritz Züllichau-Schwiebus,Nm. 1840 0
Rock Ostritz Züllichau-Schwiebus,Nm. 1630 1720
Rock Ostritz Züllichau-Schwiebus,Nm. 1670 1717
Rok Ostritz Züllichau-Schwiebus,Nm. 1660 1720
Roke Ostritz Züllichau-Schwiebus,Nm. 1660 1720
Roock Ostritz Züllichau-Schwiebus,Nm. 1796 0
Roogk Ostritz Züllichau-Schwiebus,Nm. 1680 1720
Rook Ostritz Züllichau-Schwiebus,Nm. 0 0
Rußack Ostritz Züllichau-Schwiebus,Nm. 1700 1730
Russel Ostritz Züllichau-Schwiebus,Nm. 1660 1720
Russel Ostritz Züllichau-Schwiebus,Nm. 1680 1760
Russke Ostritz Züllichau-Schwiebus,Nm. 1650 1720
Schirmer Ostritz Züllichau-Schwiebus,Nm. 1630 1675
Schmärse Ostritz Züllichau-Schwiebus,Nm. 1717 1787
Schmerse Ostritz Züllichau-Schwiebus,Nm. 1686 1794
Spieß Ostritz Züllichau-Schwiebus,Nm. 1660 1735
Spieß Ostritz Züllichau-Schwiebus,Nm. 1800 1945
Spiller Ostritz Züllichau-Schwiebus,Nm. 1660 1710
Stenzel Ostritz Züllichau-Schwiebus,Nm. 1749 1945
Tschammer Ostritz Züllichau-Schwiebus,Nm. 1850 1890
Udsbe Ostritz Züllichau-Schwiebus,Nm. 1670 1690
Udzbe Ostritz Züllichau-Schwiebus,Nm. 1650 1670
Urban Ostritz Züllichau-Schwiebus,Nm. 1690 1750
Uzbe Ostritz Züllichau-Schwiebus,Nm. 1650 1690
Wain Ostritz Züllichau-Schwiebus,Nm. 1620 1685
Wawriske Ostritz Züllichau-Schwiebus,Nm. 1699 0

Dla wyjaśnienia kolejne wpisy w tabeli oznaczają: nazwisko, miejscowość, powiat, okres zamieszkania od-do.
A oto  informacje o mieszkańcach Ostrzyc:

Gustav Kurmutz, urodzony 7 marca 1885 roku w Altreben (Chwalim), zmarł 22 października 1936 roku w Ostritz (Ostrzyce), ewangelik, mieszkaniec Ostrzyc, żona Martha z domu Mirus, wzięli ślub dnia 25 maja 1920 roku w Ostrzycach, Martha urodzona 31 maja 1897 roku, gospodyni domowa;
ojciec Marthy:
Heinrich Mirus, z zawodu przewoźnik, urodzony 24 września 1851 roku w Ostrzycach, zmarł 25 stycznia w Ostrzycach,
ojciec Heinricha:
Johann Georg Mirus, urodzony1810 r. w Ostrzycach, zmarł tamże w 1879 roku, był osadnikiem, z zawodu przewoźnik (woźnica),
żona Johanna:
Anna Dorothea Gollmis, urodzona w 1815 roku w Ostrzycach, zmarła tam w 1879 roku.
Wreszcie udało mi się sfotografować pamiątkowy głaz odnaleziony w Ostrzycach, tzw. Kriegerdenkmal. Niewtajemniczonym wyjaśniam, że przed wojną niemal w każdej miejscowości znajdowały się takie pomniki, czy obeliski. Były one poświęcone żołnierzom z poszczególnych miejscowości, którzy brali udział w I wojnie światowej i zginęli na różnych frontach. Dla uczczenia ich pamięci stawiano takie obeliski w centralnych miejscach  tych miejscowości. Przykładowo- obelisk w Smolnie znajdował się na miejscu dzisiejszego krzyża naprzeciw kościoła. Zresztą wspomniany krzyż jest fragmentem tego obelisku. Na górze umiejscowiony był krzyż szerokoramienny, podobny do naszego harcerskiego krzyża. O stopnie oparta była biała wapienna tablica z nazwiskami żołnierzy ze Smolna. Niestety, tablica zaraz po wojnie została zniszczona.
Na szczęście pozostały podobne obeliski w takich miejscowościach jak Okunin, czy ostatnio Ostrzyce. Zaprezentuję wam fotografie obelisku w Ostrzycach, mam nadzieję, że za jakis czas ten pamiątkowy głaz zostanie umieszczony na postumencie, co nastąpi zapewne za jakiś czas. Nie chciałbym, aby ktoś pomyślał,że gloryfikuję Niemców. Trzeba jednak stwierdzić, że mieszkali tu przez kilkaset lat i oddajmy im to, co należne. Jeśli jest szansa na poznanie historii tych ziem, to róbmy to bez oglądania się na narodowość. Dla mnie takie pomniki, czy obeliski są świadectwem historii i w tym kontekście należy je postrzegać i szanować. Pamiętajmy- tak jak my będziemy pamiętać o wszystkich zmarłych, obojętnie, czy to bedą Polacy czy Niemcy, tak będziemy postrzegani przez inne narody Europy. Żyjemy w zjednoczonej Europie i naszym ludzkim obowiązkiem jest chronić wszystkie świadectwa historii przed zagładą i zapomnieniem...

 


 


Brak komentarzy:

Prześlij komentarz